EYT İçin Komisyonda Üç Teklif

Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman, son bir bir yıl içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yararına 20 dolayında yasa teklifi verildiğini ve tekliflerde üç farklı emeklilik yönteminin yer aldığına dikkat çekti.

DHA’nın EYT ile ilgili sorularını yanıtlayan Duman, konuyla ilgili gelişmelerin, “maç sırasında kural değiştirilmesini” andırdığına işaret ederek, şu değerlendirmeyi yaptı:

“1999 yılında 4447 sayılı yasa ile ansızın emeklilik yaş sınırı yasası getirildi. Daha sonra, dönemin bazı milletvekillerinin itirazıyla konu Anayasa Mahkemesi’ne kadar gitti. 2002 yılında yaş haddi yasası yeniden düzenlenerek 4759 sayılı yasayla şimdiki son şeklini aldı. Tüm dünyada geçerli olan hukuk ilkesi gereğince aleyhte çıkan bir yasa geriye doğru işletilemez iken, maalesef bu yasa geriye doğru işletilerek, kadınlar için 08.09.1981’den, erkekler için ise 08.09.1976 tarihinden sonra ilk kez SGK’lı çalışmaya başlayan herkesi kapsamış oldu. Şayet yasa kabul edildiği tarihten itibaren geçerli olup geçmişi kapsamasaydı, bugün EYT olarak kabul edilen milyonlarca emekçi çalışan mağdur olmamış olacaktı. Nitekim 2008 yılında da yeni kanunla yaş haddi şartları değiştirildi fakat geriye doğru işletilmediği için bu hususta bir mağduriyet söz konusu olmadı. Durum itibariyle, 20 yıldan beri yasanın geriye doğru işlemiş olması sebebiyle emekçi çalışanlar hak ettiği halde emekli olamıyor ve hak kaybına uğramış oluyorlar.“

TBMM’ye sunulan yasa teklifleri incelendiğinde üç farklı yöntemin belirginleştiğini belirten Duman hangi teklif yasalaşırsa, kimleri ne şekilde etkileyeceğini şöyle açıkladı:

“Birinci yönteme göre; kadın için 50, erkek için 55 yaşını doldurmuş ve en az 3,600 gün hizmeti bulunan çalışanları dikkate almaktadır. Şayet bu teklif 2019 yılı içinde kabul edilirse, 1969 yılı ve öncesinde doğan 3,600 günlük (10 yıl) hizmeti bulunan kadınlar ile 1964 yılı ve öncesinde doğmuş ve yine 3,600 gün hizmeti olan erkek çalışanları kapsamış olacak. Buna göre, SGK ilk giriş tarihleri 08.09.1999 ve öncesinde olsa dahi bu tarihlerden sonra doğanlar faydalanamamış olacaktır.

-İkinci yönteme göre ise, yaş haddi dışında kalan ancak diğer şartları yerine getirmiş çalışanların emeklilik koşulları şöyle olacak. 4447 sayılı yasaya göre emekli olabilmek için üç temel kural var;

• Çalışma Hizmetini tamamlamış olmak. Yani, SSK’da 5,000 gün ile 5,975 gün arası ilk girişe göre belirleniyor, Bağ Kur ve Emekli Sandığı’nda ise kadın çalışanlar için 7,200, erkek çalışanlar için 9,000 gün.
• Çalışma Süresini tamamlamış olmak, yani ilk giriş tarihinin üzerinden kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yılın geçmiş olması.

• Yaş Haddini tamamlamış olmak yani kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde ise 44-60 yaş arasında bulunmak.

‘Bu 3 şartı yerine getiren emekli olabiliyor. 2019 yılında bu teklif kabul edilirse, yaş haddi hariç dediği için diğer 2 şartı yerine getirmek açısından bakıldığında SSK için 5975 güne kadar hizmetin dolmuş olması, Bağ Kur ve Emekli Sandığı için ise kadınlarda 7,200 günün erkeklerde ise 9,000 günlük hizmetin tamamlanmış olması gerekecek. Ancak erkek çalışanlardan 1994 yılından sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar çalışma süresi açısından faydalanamamış olacaktır.

“Üçüncü yöntemin tercih edilip, yasalaşması halinde ise; 08.09.1999 ve öncesinde ilk kez SGK kapsamında çalışmaya başlayan herkesin kadın ya da erkek çalışan ayrımı yapılmadan 5,000 günlük hizmet ile emekli olması gerçekleşebilecek, böylelikle EYT kabul edilen herkesi kapsamış olacaktır. Fakat tekliflerin geçerlilik süresi incelendiğinde üç ay ya da atı ay yürürlükte kalmasının öngörüldüğü dikkat çekiyor. Oysa bu teklif kabul edilir ve yöntem benimsenirse, 4,447 sayılı yasaya göre hak kaybına uğramış herkesin yasadan faydalanabilmesi için kanunun 25 yıl Çalışma Süresi açısından 08.09.2024 tarihine kadar geçerli olması gerekecektir.’

Duman sözlerini şöyle tamamladı:

“01 Ekim 2019 tarihinde TBMM yeni dönem yasama faaliyetine başlamış olacak. Bu yasa teklifleri görüşülmeye başlandığında hangi yöntemin dikkate alınacağını herkes, hepimiz merakla bekliyoruz. Yeni dönemde bilhassa Cumhurbaşkanlığı’mızın ve ilgili bakanlığın çalışmalarıyla daha farklı bir yasa teklifi oluşturulabilir. Gerek EYT gerekse diğer SGK konularıyla alakalı yeni yasa teklifleri gündeme gelebilir.”

KAYNAK:DHA